به گزارش مرکز رسانه و ارتباطات نهضت استادی بسیج (ناب)، کرسی علمی- ترویجی "نظریه‌ی ولایت در حکمت شیعی فردوسی و ملاصدرا" ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ به صورت وبینار برگزار شد.

ارائه دهنده این کرسی عزت الله سپه وند (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور لرستان) با استناد به پیشینه این پژوهش و تحقیقات خود و تاکید کرد: حکمت شیعی، در طول تاریخ کهن خود، متکی به نظریه ولایت سیر‌کرده و تأثیرات تاریخی خاص خود را بر فکر و فرهنگ و فلسفه و عرفان اسلامی و ادبیات‌ فارسی گذاشته است. در این میان، علاوه بر آنچه ملاصدرا در باب امامت به تصریح بیان کرده است، یکی از مفاهیم ومصادیقِ مستفاد از فحوای قاعده امکان اشرفِ مورد استناد وی نیز مبحث ولایت است.

وی ادامه داد: رگه‌هایی از خط سیر این مفهوم در متون ادبی فارسی نیز به‌خوبی قابل رد‌یابی و شناسایی است. اما حکایت حکمت شیعیِ مشهود و مستور در خردنامه حکیم توس، روایت متفاوت‌تری است. فردوسی در شاهنامه، غیر از آن‌چه در دیباچه به تصریح و با بیانی سرراست و مستقیم درباره مفهوم و مصداق ولایت آورده، با رمزگانی تمثیلی و اساطیری نیز به تبیین این موضوع پرداخته است. مرکز ثقل این نوع نگاه به مفهوم ولایت، به طرز شگفت‌آوری مبتنی بر همان چیزی است که ملاصدرا به تبعیت از شیخ اشراق، ابن سینا و فلاسفه پیش‌تر، تحت عنوان «قاعده امکان اشرف» شرح و بسط داده است.

ناقد این کرسی حسین فلاحی اصل (عضو هیات علمی گروه معارف و فلسفه اسلامی دانشگاه لرستان) نیز با اشاره به اینکه ولایت در منظومه ی فکری هر دو حکیم شیعه جایگاه و یژه ای دارد، تاکید کرد قاعده‌ی امکان اشرف ارتباط چندانی با مبحث ولایت و امام‌شناسی ندارد.

دیگر ناقد این کرسی دعلی نوری (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان) نیز با اشاره به اینکه موضوع ولایت از منظر حکیم توس به خوبی در این کرسی تحلیل و تبیین شده است، مباحث مطروحه را ارزشمند و قابل دفاع دانست و خواستار تحقیق بیشتر به‌ویژه در باب ارتباط ولایت با مفاهیمی مثل فره‌ی ایزدی و... در تفکر ایران باستان شد.

پس از مباحثات دیگر شرکت کنندگان در این نشست از جمله بیانات علی نظری و بهرامی در باب احتمال برداشت اشتباه ناشی از اشتراک لفظی از قاعده امکان اشرف و توضیحات  ارایه دهنده کرسی به‌ویژه در باب رگه‌های مشترک این تفکر در مبحث «ولایت انواع حکیم» در حکمت اشراق (بر اساس سلسله مراتب مبتنی بر اشرفیت) و نظریات ابن‌سینا و... دبیر این کرسی محمدرضا جلیلیان (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان) نیز دفاعیات ارائه شده را قابل قبول دانست و خواستار تحقیق بیشتر و تطبیق این نظریات با موضوع ولایت در عرفان اسلامی شد.

انتهای پیام/